Cursus Natuurvriendelijke oevers – aan de slag!

Om de waterkwaliteit te verbeteren – en daarmee de biodiversiteit – is er door de Tuinen van Westerpark een workshop georganiseerd voor tuinders van Sloterdijkermeer en Nut&Genoegen. Voor het organiseren van de workshop is een subsidie beschikbaar gesteld door het Betrekken bij Groen Fonds van de Provincie Noord-Holland. Na een middag in juli waarin de theorie werd behandeld en we gingen kijken op een paar plekken in onze tuinparken, staken we in september de handen uit de mouwen om daadwerkelijk een natuurlijke oever aan te leggen.

Voorwerk

Een natuurlijke oever ontstaat niet vanzelf. Stap 1 vond plaats in de week voor de workshop en werd uitgevoerd door hovenier Gjalt met zijn graafmachine, hij was door ons ingehuurd om een deel van de oever van de stinzentuin af te graven. In een dag maakte hij een mooie glooiende oever in een flauwe hoek, die onder de waterlijn doorloopt. Daarbij bleven de palen van de beschoeiing in het water staan.

Stap 2 was de aanschaf van water- en oeverplanten. Kirsten (Waternet) heeft een lijst voor ons gemaakt met inheemse planten die geschikt zijn voor op de oever en in de sloot. Het is belangrijk om hiervoor inheemse planten te gebruiken om te voorkomen dat de planten gaan woekeren. Dat is immers al nooit een goed idee, maar in het oppervlaktewater moeten we dat zeker voorkomen. Met de plantenlijst zijn Mathieu en Iris naar een waterplantenspecialist gegaan waar zij van de subsidie de planten hebben aangeschaft.

De sloot in

Stap 3 was de workshop in september. Voor deze tweede middag was de dresscode laarzen of badkleding: we moesten de sloot in voor het planten. Gelukkig waren er ook twee waadpakken beschikbaar want de sloot is best vies en modderig.

Het was een prachtige zonnige septemberdag. We hebben onder het toeziend oog van Kirsten alle planten (8 kratten vol!) de optimale plek gegeven. In de sloot staan nu witte waterlelie, waterviolier, watergentiaan, glanzend fonteinkruid en zwanebloem. Ook deden we grof hoornblad in het water. Vlak bij de oever staan naaldwaterbies, vaste lobelia en kleine egelskop. Op de rand van oever en water staat moerasvaren en op de oever plantten we gewone dotterbloem en moeraswolfsmelk.

Het ziet er nu nog een beetje kaal uit maar als de meerkoeten niet alles opeten en als we het kroos kunnen terugdringen, verwachten we volgend jaar al een fraai bloeiende, glooiende oever waar we waterbeestjes zien, hopelijk kikkers wegspringen en watersalamanders in de modder zitten.

Wat nu nog ontbreekt zijn vaste planten in de zogeheten droge zone. Daarvoor had de stinzentuin nog wat budget gereserveerd en begin oktober tijdens de laatste werkzaterdag hopen we dat stuk te beplanten.

Wil je ook aan de slag met het natuurlijker maken van de slootkant achter je tuin? Ter inspiratie vind je hier een lijst met inheemse planten. Je kunt de lijst binnenkort ook vinden op Tuin en Wijk onder Tuintips|Wegwijzers, map Waterkwaliteit & Natuurlijke Oevers.

Vind je het leuk om volgend jaar in het tuinseizoen (van maart tot oktober) een paar keer op zaterdagochtend (09.30 -12.00) te komen helpen bij dergelijke natuurprojecten stuur dan een mail naar [email protected]

Geschreven door Femke Meijer 

Foto’s Nicky van Kammen

Planten voor de droge oever

Angelica sylvestrisGewone engelwortel
Caltha palustrisGewone dotterbloem
Eupatorium cannabiumKoninginnenkruid
Euphorbia palustrisMoeraswolfsmelk
Galium palustreMoeraswalstro
Berula erectaKleine watereppe
Myosotis scorpioidesMoeras vergeet-mij-nietje
Mentha aquaticaWatermunt
Lythrum salicariaGrote kattestaart
Filipendula ulmariaMoerasspirea
Lycopus europaeusWolfspoot
Lysimachia vulgarisGrote wederik
Prunella vulgarisGewone brunel
Rhinanthus angustifoliusGrote ratelaar
Silene flos-cuculiEchte koekkoeksbloem
Stachys palustrisMoerasandoorn
Symphytum officinaleSmeerwortel
Thalictrum flavumPoelruit
Valeriana officinalisEchte valeriaan
Carex ripariaOeverzegge
Bolboschoenus maritimusHeen

Planten voor de rand tussen ondiepe waterzone/droge oever

Thelypterus palustrisMoerasvaren
Carex pseudocyperusHoge cyperzegge
Carex paniculataPluimzegge

Planten voor de ondiepe waterzone

Acorus calamusKalmoes
Sparganium erectumGrote egelskop
Sparganium emersumKleine egelskop
Typha angustifoliaKleine lisdodde
Typha latifoliaGrote Lisdodde
Iris pseudacorusGele lis
Alisma plantago-aquaticaGrote waterweegbree
Eleocharis palustrisWaterbies
Eleocharis acicularisNaaldwaterbies
Butomus umbellatusZwanenbloem

Planten voor de waterzone

Saggitaria sagittifoliaPijlkruid
Nymphaea albaWitte waterlelie
Nuphar luteaGele plomp
Hydrocharis morsus-ranaeKikkerbeet
Nymphoides peltataWatergentiaan
Elodea nuttaliiWaterpest
Ceratophyllum demersumGrof hoornblad
Potamogeton natansDrijvend fonteinkruid
Potamogeton lucensGlanzig fonteinkruid
Potamogeton crispusGekroesd fonteinkruid
Hippuris vulgarisLidsteng
Myriophyllum spicatumAarvederkruid
Ranunculus aquatilisWaterranonkel
Persicaria amphibiaVeenwortel
Hottonia palustrisWaterviolier

“Dit project wordt (mede) mogelijk gemaakt door het Betrekken bij Groen Fonds van de Provincie Noord-Holland.”